Een nieuw elektriciteitstarief vanaf 2023: hoe zit dat precies?

In Vlaanderen is vandaag het aantal verbruikte kilowattuur bepalend voor je elektriciteitsfactuur. Maar daar komt vanaf 1 januari 2023 verandering in met het capaciteitstarief. We leggen je uit hoe dat nieuwe elektriciteitstarief in elkaar zit én geven je meteen ook enkele tips om je energiefactuur binnen de perken te houden.

Hoe is jouw elektriciteitsfactuur vandaag opgebouwd?

De elektriciteitsfactuur in Vlaanderen omvat vier elementen:

verbruikte energie: de prijs per kilowattuur die je leverancier bepaalt
distributienettarieven of netkosten: die kosten die je aan netwerkbeheerder Fluvius betaalt voor de aanleg, het beheer en het onderhoud van de elektriciteitsnetten en het vervoer van elektriciteit tot aan jouw woning
heffingen: allerlei taksen van de overheid
btw

Voor gezinnen en kmo’s worden de distributienettarieven momenteel volledig aangerekend op basis van het verbruik: de hoeveelheid afgenomen elektriciteit in kilowattuur (kWh). Hoe meer elektriciteit je van het net afneemt, hoe meer je dus betaalt voor het deel distributienettarieven op je factuur.

Wat verandert er?

Vanaf 2023 zullen je distributienetkosten niet alleen berekend worden op basis van je werkelijke verbruik, maar ook deels op basis van een ‘capaciteitscomponent’. Bij die capaciteitscomponent wordt er gekeken naar het piekvermogen. Dat is de netcapaciteit in kilowatt (kW) die je op piekmomenten van het net vraagt. Als je dus op een bepaald moment veel energievretende apparaten tegelijk gebruikt, dan zul je dat zeker merken op je energiefactuur.

Voor de duidelijkheid: er komen in 2023 geen extra tarieven. Het capaciteitstarief gaat louter om een nieuwe manier van aanrekenen.

Hoe wordt het capaciteitstarief precies berekend?

Het capaciteitstarief wordt berekend op basis van de ‘gemiddelde maandpiek’ gedurende twaalf maanden. Dat is telkens het kwartier met het hoogste verbruik van die maand dat je digitale meter registreert. Het maakt niet uit hoe vaak je dit piekvermogen bereikt, één kwartier of meermaals. Verbruik je dus de hele maand door zo’n 2 kW, maar bereik je op een bepaald moment een piek van 7 kW, dan zal die piek meegenomen worden in de berekening. Meer bepaald telt de piek van 7 kW dan mee voor één twaalfde van je capaciteitstarief op jaarbasis.

Let wel: er geldt een minimumbijdrage die overeenkomt met een piekcapaciteit van 2,5 kW. Ligt je piekvermogen telkens lager, dan wordt je bijdrage toch berekend op basis van een maandpiek van 2,5 kW.

Ook belangrijk: het capaciteitstarief komt er vanaf 2023 enkel voor gezinnen en kmo’s met een digitale meter. Alleen met een digitale meter is het namelijk mogelijk om pieken te meten. Heb je nog een oude meter, dan betaal je het minimumbedrag dat overeenkomt met een piekcapaciteit van 2,5 KW. Daarbovenop komt nog een bijdrage op basis van het totale stroomverbruik.

Waarom een nieuw elektriciteitstarief?

Het capaciteitstarief heeft de bedoeling om consumenten ertoe aan te zetten hun stroomverbruik beter te spreiden. Dat is nodig, omdat door het toenemend aantal piekbelastingen het elektriciteitsnet riskeert overbelast te worden.

Met het capaciteitstarief wil de VREG (de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt) dan ook vermijden dat het zware investeringen moet doen, om een toenemend aantal piekbelastingen op het net op te vangen.

Hoe vermijd je vanaf 2023 een hoge elektriciteitsfactuur?

Na de invoering van het capaciteitstarief komt het erop aan om pieken in je verbruik te vermijden. Dat betekent: zo weinig mogelijk energievretende toestellen tegelijk aanzetten. Uiteraard blijft het ook nog altijd belangrijk om je totale verbruik te beperken.

Enkele tips:

Stuur je elektrische apparaten aan via timers, zodat je bijvoorbeeld je wasmachine of vaatwasser kan laten draaien als je niet thuis bent.
Kies voor zuinige elektrische apparaten, zoals een warmtepompboiler in plaats van een elektrische boiler.
Heb je zonnepanelen? Maak dan altijd onmiddellijk gebruik van je opgewerkte energie. De elektriciteit die je bij zonneschijn meteen verbruikt, is helemaal gratis en wordt niet gemeten door de digitale meter.