6 misverstanden over warmtepompen weerlegd
We zetten een aantal van de meest hardnekkige mythes over warmtepompen op een rijtje en vertellen je meteen ook waarom ze niet kloppen. Lees hier meer.
Een warmtepomp gebruikt energie uit de natuur om op een duurzame manier je woning en sanitair water te verwarmen. Het systeem werkt dus niet op fossiele brandstoffen, zoals aardgas of stookolie, wat erg milieuvriendelijk is. Maar dat betekent niet dat een warmtepomp helemaal geen energie verbruikt: ze haalt drie vierde van haar energie gratis uit de natuur, maar heeft daarnaast nog een kwart elektriciteit nodig om te functioneren. In dit artikel focussen we op het verbruik van warmtepompen, de factoren die daarbij een rol spelen en geven we je enkele formules om een gefundeerde inschatting van je elektriciteitsverbruik te maken.
De basis
Om te begrijpen waar het elektriciteitsverbruik van afhangt, moet je eerst de werking van een warmtepomp kennen. Een warmtepomp haalt warmte uit de natuur en geeft die vervolgens af in de woning of verwarmt er sanitair water mee. Daarvoor beschikt een warmtepomp over vier essentiële onderdelen die samen een gesloten circuit vormen, waarin een vloeistof, het koelmiddel, circuleert.
In de verdamper onttrekt het koelmiddel de warmte uit de lucht of de bodem rond de woning. Die warmte gaat vervolgens naar een compressor, die het koelmiddel samenperst waardoor de temperatuur verder stijgt. Daarna gaat het koelmiddel naar de condensor (de binnenunit), waar het de opgenomen warmte afgeeft. Ten slotte vloeit het koelmiddel naar het expansieventiel, waarna het terugkeert naar de verdamper en de cyclus opnieuw begint.
Dit proces maakt het mogelijk om gratis gebruik te maken van warmte uit de natuur. Maar een warmtepomp heeft op zich wel energie nodig om te werken. De compressor – het kloppende hart van de warmtepomp – gebruikt namelijk elektriciteit om het koelmiddel te comprimeren en om de temperatuur te verhogen..
Waarvan hangt het verbruik van een warmtepomp af?
Hoeveel elektriciteit een warmtepomp verbruikt, hangt vooral af van het vermogen van de compressor, maar er spelen ook verschillende andere externe factoren mee, te beginnen met de warmtebehoefte van de gebruiker.
Het is logisch: hoe hoger de gewenste temperatuur in huis of van het sanitair water, hoe harder de warmtepomp moet werken en hoe meer elektriciteit ze nodig heeft om aan de behoeften van de gebruiker te voldoen. Als de thermostaat ingesteld is op 25 °C zal de installatie meer verbruiken dan wanneer die op 21 °C staat.
Nog doorslaggevender is de thermische isolatie van de woning. Hoe beter je huis geïsoleerd is, hoe lager het warmteverlies en hoe minder hard je warmtepomp moet werken om het gewenste comfort te bereiken en te behouden.
Het verbruik van een warmtepomp berekenen
Met deze formule maak je een goede inschatting van het jaarlijks elektriciteitsverbruik van een warmtepomp (in kW):
Verwarmingsvermogen (kW) / SCOP x verwarmingsuren = jaarlijks verbruik
Hierbij staat SCOP of of ‘Seasonal Coëfficiënt of Performance’ voor het seizoensrendement van de warmtepomp. Deze waarde houdt rekening met temperatuurschommelingen doorheen het jaar, stand-byperiodes (het verbruik van de warmtepomp in de winter versus de zomer) en je warmteafgiftesysteem (radiatoren, convectoren of vloerverwarming).
Het stroomverbruik van verschillende types warmtepompen
Als we uitgaan van een (theoretisch) verwarmingsvermogen van 10.000 kWh per jaar voor een woning, dan geldt per warmtepomp dit gemiddelde stroomverbruik:
| Type warmtepomp | Jaarlijks verwarmingsvermogen | SCOP | Stroomverbruik |
| Lucht-luchtwarmtepomp | 10.000 kWh | 4,2 | 2.381 kWh |
| Lucht-waterwarmtepomp met een watertemperatuur van 65°C | 10.000 kWh | 2,6 | 3.846 kWh |
| Lucht-waterwarmtepomp met een watertemperatuur van 55°C | 10.000 kWh | 3 | 3.333 kWh |
| Lucht-waterwarmtepomp met een watertemperatuur van 35°C | 10.000 kWh | 4,2 | 2.381 kWh |
Hoeveel kost een warmtepomp per jaar aan stroom?
Om de elektriciteitskosten van de verschillende types warmtepompen te berekenen, vermenigvuldig je het totale stroomverbruik per jaar met het tarief van jouw energieleverancier per kWh.
Is jouw elektriciteitstarief bijvoorbeeld 0,60 euro per kWh, dan kost een lucht-luchtwarmtepomp bij een verwarmingsvermogen van 10.000 kWh jou jaarlijks 1.429 euro.
Tips om het verbruik van je warmtepomp te beperken
Schrik van een hoge elektriciteitsfactuur? Nergens voor nodig. Door verstandig met je warmtepomp om te springen, houd je je elektriciteitsverbruik binnen de perken. We maakten een lijstje met vijf tips om je elektriciteitsverbruik te beperken.
Lees ook: 3 cruciale tips om het rendement van je warmtepomp te verbeteren
Een warmtepomp installeren? Prima idee!
Het is vandaag nog altijd moeilijk om het exacte elektriciteitsverbruik van een warmtepomp na installatie te berekenen. De externe factoren die we hierboven vermeldden, spelen namelijk een belangrijke rol. Maar een warmtepomp installeren is en blijft een goed idee, want het is in veel opzichten het verwarmingssysteem van de toekomst.
Warmtepompen zijn niet alleen duurzaam (omdat ze gebruik maken van hernieuwbare energiebronnen), maar zorgen er ook voor dat jij niet wakker hoeft te liggen van de instabiele prijzen van fossiele brandstoffen. Die zullen de komende jaren trouwens alleen maar meer de hoogte zullen inschieten.
Verwarmen met hernieuwbare energiebronnen zou bovendien de norm worden in België. Vandaar dus het belang om nu al te investeren in een toekomstbestendig verwarmingssysteem. En de kers op de taart: voor je woning betekent het een mooie meerwaarde.
