Eén van de grootste uitdagingen op de weg naar een gezond en duurzaam milieu en een CO2-neutrale samenleving, is het maximaliseren van het gebruik van hernieuwbare energie, en dan in het bijzonder voor het verwarmen van onze woningen. Het merendeel van alle woningen wordt nog steeds verwarmd met verouderde systemen, vaak met milieuvervuilende fossiele brandstoffen zoals steenkool en mazout.
De Europese Green Deal, een reeks beleidsinitiatieven van de Europese Commissie gericht op een klimaatneutraal Europa in 2050 met behulp van groene technologie, benadrukt de omvang van deze uitdaging nog eens extra.
Warmtepompen spelen een steeds belangrijkere rol in het koolstofvrij maken van Europa en in sommige gebieden neemt het gebruik nu al sterk toe. In Zweden, bijvoorbeeld, zijn warmtepompen inmiddels de norm voor verwarmingssystemen en in sommige andere Europese landen is 50% van alle nieuwbouwwoningen al uitgerust met een warmtepomp.
Over heel Europa bekeken, maakt echter slechts 10% van alle verwarmingssystemen die per jaar geïnstalleerd worden, gebruik van hernieuwbare verwarming door middel van warmtepompen. Dit staat in schril contrast met het ambitieuze doel van de Europese Commissie voor 2030: 40% marktaandeel voor hernieuwbare energie in verwarming en koeling.
Om de doelstellingen voor 2030 van de Europese Commissie te kunnen halen, hebben we bij Daikin vier stappen gedefinieerd op weg naar de DECARBONISATIE van de residentiële verwarming.
Stap 1: Verstrenging nieuwbouwvoorschriften met betrekking tot energieverbruik
Door de jaren heen hebben alle Europese lidstaten conform de Europese richtlijn voor energieprestaties van gebouwen (EBPD) maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat nieuwbouwwoningen en appartementen minder CO2 uitstoten door een betere gebouwschil en het gebruik van hernieuwbare energie te verplichten. Daarom schatten we dat warmtepompen al verantwoordelijk zijn voor 50% van het marktaandeel in nieuwbouwwoningen (eengezinswoningen). De meest vervuilende verwarmingssystemen moeten bovendien worden uitgefaseerd. In Oostenrijk is het sinds januari 2020 niet meer toegestaan om nieuwbouwwoningen met een stookolieketel te bouwen en nieuwbouwwoningen in Nederland krijgen sinds 2020 geen gasaansluiting meer.
Warmtepompen hebben ook het grote voordeel dat ze naast verwarmen ook kunnen koelen. Voor consumenten is dat steeds belangrijker. Dit komt gedeeltelijk door klimaatverandering, maar ook door de hogere isolatiewaarde van nieuwbouwwoningen. Als koeling nodig is, moet in een normale situatie naast een verwarmingsketel nog een tweede HVAC-systeem geïnstalleerd worden. Maar een omkeerbare warmtepomp biedt ruimteverwarming en -koeling in één systeem. Daarmee hoeft de consument dus maar een keer te investeren.
Stap 2: Oude systemen sneller vervangen
Op dit moment wordt jaarlijks gemiddeld 1% van alle geïnstalleerde verwarmingssystemen vervangen. Om ons doel te behalen, moet die vervangingssnelheid binnen de komende 10 jaar verdubbelen.
Het vervangen van verwarmingssystemen door efficiëntere oplossingen draagt uiteindelijk bij aan verminderde CO2-uitstoot. De uitdaging zit hem in het motiveren van Europese burgers om vaker voor verwarming op basis van hernieuwbare energie te kiezen en zo de vervangingsmarkt ervan te overtuigen dat warmtepompen een efficiënte, kostenbesparende en bewezen oplossing vormen.
Stap 3: Beëindiging promotie van fossiele brandstoffen
Beleidsmakers kunnen ervoor zorgen dat het niet aantrekkelijk meer is om fossiele brandstoffen te gebruiken. Op dit moment bestaan er nog directe of indirecte financiële voordelen voor stookolie- of CV-ketels, bijvoorbeeld vanwege het verschil in belasting op warmtepompen en verwarmingsketels.
Intussen kan er gewerkt worden aan een gelijk speelveld voor hernieuwbare technologie, maar het prijsverschil tussen gas en elektriciteit is in veel EU-lidstaten te groot om een warmtepomp financieel aantrekkelijk te maken. Op de korte termijn kunnen stimuleringsregelingen vanuit de overheid de overstap naar CO2-neutrale verwarming versnellen en warmtepompen toegankelijk maken voor alle Europeanen. Op de lange termijn moeten beter gebalanceerde energieprijzen en een correcte aanduiding van het energieverbruik en de CO2-uitstoot van een gebouw de eindgebruiker echter gaan motiveren om te investeren in warmtepomptechnologie.
Stap 4: Hernieuwbare energie standaard bij vervanging
Bij Daikin zijn we ervan overtuigd dat warmtepompsystemen de standaard moeten worden in de vervangingsmarkt voor verwarmingssystemen. Het is een feit dat warmtepompen steeds efficiënter worden, zelfs bij lage buitentemperaturen. De technologie in warmtepompen heeft de afgelopen paar jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Inmiddels is er voor elk type woning in Europa een oplossing beschikbaar, of dat het nu gaat om nieuwbouw of vervanging.
Door het aandeel van groene energie in de totale elektriciteitsproductie in de EU te verhogen naar 60%, kunnen warmtepompen helpen de CO2-uitstoot van residentiële verwarming nog verder te verlagen.
De toekomst
Bij Daikin staan we klaar om de strijd met klimaatsverandering aan te gaan. We zijn blij dat we een actieve rol kunnen spelen in de introductie van innovatieve technologie in woningen en daarbij kunnen zorgen dat alle belanghebbenden, inclusief installateurs en architecten, achter ons staan.
Wij dragen ons steentje bij door installatie zo eenvoudig mogelijk te maken dankzij hoogwaardig ontwerp. Europa heeft de technologie, de expertise en de financiële middelen om de warmtepompmarkt uit te breiden. Van eengezinswoningen tot appartementencomplexen, van kleine tot grote commerciële gebouwen en industriële installaties: warmtepompen zijn klaar om de standaard te worden.
Alles wijst erop dat we nu actie moeten ondernemen! Het is tijd om de vervangingsmarkt ervan te overtuigen dat warmtepompen de oplossing van de toekomst zijn en bewust te maken van de voordelen voor het milieu.
De officiële informatie over deze materie kan u via deze linken terugvinden:
- European Commission, Questions and answers, consulted 05 May 2021
- International Energy Agency, Sweden country profile, consulted 14 September 2020
- Hydrogen in the energy system of the future: focus on heat in buildings, consulted 10 May 2021
- EHPA market report
- State of the Union, Heating and cooling renewable systems penetration, consulted 05 May 2021
- EPBD, Energy performance of buildings directive, consulted 05 May 2021
- European Commission, Energy and taxation, consulted 10 May 2021
