Grey Day: een noodkreet voor groene warmte

Grey Day 2019

De televisiezender Canvas introduceerde vorig jaar het begrip ‘Grey Day’. Dat verwijst niet naar druilerig grijs weer, maar naar ander somber nieuws: het is de dag waarop we alle hernieuwbare energie hebben opgebruikt die er op een jaar tijd in België wordt geproduceerd. Dit jaar valt Grey Day al op 4 februari. De rest van het jaar moeten we het dus stellen met energie uit kerncentrales, steenkool of olie. Hoog tijd dat we met onze neus op de feiten worden gedrukt: het moet milieuvriendelijker en met minder fossiele brandstoffen. Als consument kun je daar zeker je steentje toe bijdragen. Kies bijvoorbeeld voor een energie-efficiënte warmtepomp of een zonneboiler.

Grey Day valt te vroeg

Om op schema te zitten had ‘Grey Day’ dit jaar eigenlijk op 6 februari moeten vallen, maar het is twee dagen vroeger geworden. Aan dit tempo haalt België nooit de Europese klimaatdoelstellingen van 2020. Nog erger is dat we eerder achteruitgaan in plaats van vooruitgang te boeken. Vorig jaar wonnen we nog vier dagen, terwijl het dit jaar bij twee bleef. België doet wel zijn best, maar het gaat dus veel te traag. Volgens voorspellingen doen we er zo nog 230 jaar over voor ons land voor 100% op groene energie draait.

Inzetten op ‘groene warmte’

De uiterst moeizame verbeteringen zijn best verrassend, want de voorbije jaren zette ons land sterk in op duurzame energie. Er werden massaal windmolens geplaatst en ook zonnepanelen zorgden voor meer groene stroom. Hierdoor ontstond er zelfs een zogenaamde groene ‘stroomversnelling’, maar het mocht helaas niet baten. Toegegeven, het is voor België niet altijd makkelijk om hernieuwbare energie te produceren. We zijn niet het meest zonnige land en hebben maar beperkte ruimte om windmolens te plaatsen. Toch mag dit geen excuus zijn. De reden voor de trage vorderingen ligt dan ook voornamelijk elders: we focussen ons bijna uitsluitend op energie, terwijl we geen rekening houden met ‘groene warmte’.

Een warmtepomp kan bijdragen

De overheid kan die groene warmte halen uit de verbranding van biomassa, maar de consument kan door gebruik te maken van een warmtepomp ook een steentje bijdragen. Een warmtepomp gebruikt op een efficiënte manier de thermische energie die aan een natuurlijke warmtebron (grond, water of lucht) wordt onttrokken. Die energie wordt vervolgens afgegeven aan het warmteafgiftesysteem in het toestel. De overheid wil nu streven naar de plaatsing van gemiddeld 6.400 warmtepompen per jaar. Zulke toestellen zijn veelbelovend, onder andere door hun lage Co₂-uitstoot. De premies voor warmtepompen werden dan ook vorig jaar vereenvoudigd én verhoogd.

Ook zonneboilers kunnen helpen

Naast warmtepompen zijn ook zonneboilers een milieuvriendelijke oplossing. Deze energiebron heeft een lage kostprijs en een ultrahoog rendement. Het toestel zal je energiefactuur drastisch doen dalen en werkt nóg efficiënter dan zonnecellen. Ook zonneboilers maken deel uit van het plan van de overheid, waarin staat dat we moeten streven naar de plaatsing van gemiddeld 9.500 toestellen per jaar. Om dat voornemen te ondersteunen krijg je bij renovatie zowel een premie van je netbeheerder als een verlaagd btw-tarief van 6% in plaats van 21% als je huis ouder is dan tien jaar. De overheid geeft dus een duwtje in de rug.

Warmtepompen en zonneboilers hebben een positieve impact op het milieu en kunnen ons helpen om de klimaatdoelstellingen te halen. Het is dan ook hoog tijd dat België naast groene wind- en zonne-energie ook de kaart trekt van groene warmte-energie. Als we ons met z’n allen harder inspannen, kunnen we ‘Grey day’ volgend jaar toch al enkel dagen opschuiven. Wie weet maken we zo een grote sprong van zes dagen en halen we de geplande datum, 10 februari.